نقض کننده اصلی قطعنامه 2231 کیست؟

به گزارش راهبرد معاصر؛ برایان هوک نماینده ویژه رئیس گروه اقدام ایران در وزارت امور خارجه آمریکا، ۸ آذر در یک نشست خبری در یک پایگاه نظامی با نمایش تجهیزاتی که واشنگتن ادعا می‌کند جمهوری اسلامی به گروه‌های منطقه ارسال کرده است، به طرح ادعاهای واهی و نخ‌نمای آمریکایی‌ها علیه کشورمان پرداخت و بدون کوچک‌ترین اشاره به سیاست‌های مداخله‌جویانه و جنگ‌طلبانه کشورش در خاورمیانه، باز هم ادعای جنگ طلبی ایران و ارسال ادوات نظامی به کشورهای همسایه را تکرار کرد.

هوک در این اظهارات ایران را بزرگترین حامی تروریسم معرفی کرد و مدعی شد ایران دست به آزمایش موشک بالستیک زده و با این آزمایش توافقنامه هسته ای (قطعنامه 2231) را نقض کرده است و بیان کرده است: "جدا کردن مسائله موشکی از توافق هسته ای اشتباه است و دلیل خروج آمریکا از قطعنامه 2231 نیز همین بوده است."

آیا ایران قطعنامه 2231 را نقض کرده است؟

قطعنامه 2231 فقط در ارتباط با مسئله موشکی است و هیچ ارتباطی با آزمایش های موشکی ایران ندارد که در تائید این امر باید گفت که درست یک روز پس از تصویب قطعنامه 2231 محمدجواد ظریف در صحن علنی مجلس شورای اسلامی حاضر شد و به تشریح روند شکل‌گیری این توافقنامه و تعهدات دو طرف در این قطعنامه پرداخت. ظریف در سخنانش اظهار کرد: "بندهای تند و الزام‌آور قطعنامه 1929 مبنی بر ممنوعیت فعالیت موشکی کشورمان همراه با الزام کشورها در ممانعت از‌ آن و سازوکار عریض و طویل راستی آزمایی و پیگیری مندرج در آن، با به امضا درآمدن قطعنامه 2231 به یک درخواست غیر الزام‌آور برای خودداری از فعالیت در حوزه موشک‌های بالستیک که برای توانمندی حمل سلاح‌های هسته‌ای طراحی شده‌اند تبدیل شد، بنابراین در برنامه موشکی ما تاثیری نخواهد داشت. یکی از این خطوط قرمز ایران خودداری از پذیرش بازرسی و یا قبول ممنوعیت در حوزه صنایع دفاعی و موشکی است که این مساله به صورت کامل در توافق حاصل شده و حتی در قطعنامه شورای امنیت نیز به صورت قابل قبولی تامین گردید است. طرف مقابل خواسته‌های اولیه خود برای نظارت و راستی‌آزمایی بر برنامه موشکی و تست‌های موشکی را در این قطعنامه به طور کامل کنار گذاشت. در قطعنامه 2231 ممنوعیت شدید هرگونه برنامه موشکی ایران از یک اقدام اجباری قابل پیگرد و حتی قابل پیشگیری با اقدامات قهرآمیز ذیل فصل هفتم منشور ملل متحد در قطعنامه 1929 خارج و به یک محدودیت غیرالزام‌آور تبدیل شده و کلیه ساز و کارهای نظارتی که تا روز قبل از توافق بر حفظ آنها اصرار داشتند نیز حذف شده است.

در بند 9 اجرایی قطعنامه 1929 آمده است که ایران نباید هیچ‌گونه فعالیت مربوط به موشک‌های بالستیک قادر به حمل کلاهک هسته‌ای از جمله شلیک با استفاده از این فناوری موشک بالستیک انجام دهد. در حالی که این بند در بند 3 ضمیمه 2 قطعنامه 2231 این گونه نوشته شده استکه ایران هیچ فعالیتی مرتبط با موشک‌های بالستیک طراحی شده برای داشتن قابلیت حمل تسلیحات هسته‌ای صورت ندهد، تا زمان هشت سال پس از روز پذیرش برجام و یا تا زمانی که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گزارشی ارائه دهد که جمع‌بندی مبسوط را تأیید کند، بسته به اینکه کدام زودتر اتفاق افتد.نحوه اشاره به موشک‌های بالستیک به صورت محتوایی دگرگون شده و به جای عبارت «موشک‌های بالستیک دارای قابلیت حمل سلاح هسته‌ای» که در همه قطعنامه‌های قبلی و حتی قطعنامه‌های کلی شورای امنیت مثل قطعنامه 1540 و 1887 ذکر شده‌اند، به عبارت «موشک‌های بالستیک که برای قابلیت حمل سلاح هسته‌ای طراحی شده‌اند»، تبدیل شده است."

ظریف همچنین بیانیه وزارت خارجه را که پس از صدور قطعنامه 2231 منتشر شد، مورد تاکید قرار داده و گفت: "همانگونه که در بیانیه آورده‌ایم، توانمندی‌های نظامی ایران از جمله موشک‌های بالستیک منحصرا برای دفاع مشروع هستند. این تجهیزات برای قابلیت حمل سلاح‌های هسته‌ای طراحی نشده‌اند. موضوع موشک و خرید و فروش سلاح، صراحتا خارج از توافق و تنها جزیی از قطعنامه است که عدم اجرای آن، تخلف از توافق محسوب نخواهد شد."

بهانه ای که امروز گروه اقدام ویژه علیه ایران مطرح کرده اند به این بخش از قطعنامه مربوط است که از ایران خواسته تا 8 سال بعد از اجرایی شدن توافق هسته ای از هرگونه فعالیت مرتبط با موشک های بالستیک قادر به حمل کلاهک های هسته ای از جمله آزمایش های موشکی که در آن‌ها از این گونه تکنولوژی بالستیک استفاده شده باشد، خودداری کند.این عبارت از قطعنامه در صفحه وب سایت رسمی شورای امنیت سازمان ملل متحد وجود ندارد، بلکه تنها در صفحه 99 سند رسمی 104 صفحه‌ای قطعنامه 2231 به همراه ضمایم آن دیده می شود.و نکته مهم در خور توجه آنکه این توافق به هیچ وجه ایران را از توسعه و ساخت سلاح های متعارف یا برنامه موشکی منع نکرده است. تنها از ایران «می خواهد» که اقدام به توسعه و طراحی تکنولوژی های قادر به حمل سلاح هسته ای خودداری کند. حتی به شکل صریح نیز توسعه و طراحی این تکنولوژی ها را برای ایران منع نکرده است.

واژه درخواست- Call Upon – به صراحت در این قطعنامه و با دقت انتخاب شده است زیرا هیچ یک از امضا کنندگان برجام و توافق هسته ای با ایران حاضر به ایجاد ممنوعیت صریح این مساله نبوده اند. همچنین شروط تعیین شده به این شکل هیچ گونه دستورالعمل مشخصی برای تنبیه ایران در صورتی که از این شروط تخطی کند، مشخص نکرده است ( رجوع شود به قطعنامه 2231 شورای امنیت). دلایل نقض اظهارات بی پایه برایان هوک با مطالعه قطعنامه 2231 شورای امنیت به خوبی عیان می شود و مسئله دیگری که مقامات آمریکایی آن را مستمسک بهانه های خود برای نقض 2231 کرده اند حضور ایران در منطقه است که در قطعنامه هیچ صحبتی از آن به عمل نیامده است.

واکنش مقامات ایرانی و روسی به ادعای مقامات آمریکایی

سرگئی ریابکوف و معاون وزیر امور خارجه روسیه درگفت وگو با خبرگزاری اینترفکس به ادعای انجام یک آزمایش موشکی بالستیک در ایران گفت: "چنین اقداماتی اگر هم اتفاق افتاده باشد نقض قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل که در تایید توافق هسته‌ای ایران و گروه 1+5 تصویب شد، نیست."

محمدجواد ظریف در واکنش به انتقادها نسبت به ادعای آزمایش موشک بالستیک گفت: "دولت آمریکا در زمان مذاکرات و در چارچوب برجام به طور رسمی اعلام کرده است که موضوع موشک جزئی از برجام نیست.ما همان موقع هم اعلام کردیم موشک‌های ما با قابلیت‌ حمل سلاح نیستند و برای حمل کلاهک‌های متعارف طراحی و ساخته می‌شوند."

نمایندگی ایران در سازمان ملل نیز در بیانیه‌ای با اشاره به نشست روز سه‌شنبه شورای امنیت درباره ایران اعلام کرد: "همه فعالیت های مرتبط با موشک بالستیک ایران کاملاً در انطباق با قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت است و معرفی برنامه موشکی ایران به عنوان اقدامی ناسازگار با قطعنامه مذکور یا تهدیدی منطقه ای، یک سیاست فریبکارانه و خصمانه از طرف آمریکا است."

ویتالی چورکین نماینده دائمی روسیه در سازمان ملل اعلام کرد: "براساس قطعنامه 2231 شورای امنیت که تمامی قطعنامه های ضد ایرانی قبلی را باطل کرد، تهران از انجام آزمایش های موشکی منع نشده است، بلکه به پرهیز از پرتاب دعوت شده است که می تواند نادیده بگیرد."

مقامات ایران و به ویژه حضرت آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب اسلامی ایران بارها اعلام کرده اند که طراحی این دست تسلیحات خلاف منافع ملی است و تولید محصولات موشکی نه برای جنگ افروزی که برای دفاع از خود در برابر تهدیدات است.

آمریکا نخستین نقض کننده قطعنامه 2231

این اظهارات و تاکید بر اینکه ایران قطعنامه 2231 را نقض کرده در حالی مطرح شده است که دونالد ترامپ اردیبهشت ماه سال جاری به بهانه تلاش ایران برای دست یابی به سلاح اتمی و دخالت در امور کشورهای منطقه خروج آمریکا از برجام را اعلام کرد و به صورت یک جانبه به نقض این قطعنامه پرداخت و اقدام به برقرار کردن دوباره تحریم های هسته ای علیه ایران کرد و رسما قطعنامه 2231 را نقض کرد.

آمریکایی های در 40 سال گذشته به انواع مختلف تلاش کرده اند جمهوری اسلامی ایران را یک کشور جنگ طلب که در صدد گسترش نفوذ خود در کشورهای منطقه است نشان دهند. در حالی که تلاش های خود برای ناآرام کردن منطقه خاورمیانه حضور نظامیان در کشورهای همسایه ایران و شعله ور کردن آتش جنگ و ناآرامی در این کشورها را نادیده می گیرد و ایران را مسبب جنگ افروزی معرفی می کند و ادعا می کند که در جهت گسترش صلح و ثبات در این مناطق حضور پیدا کرده؛ صلح و ثباتی که باعث ویرانی و بی خانمان شدن جمعیت زیادی از مردم این مناطق شده است.

تمامی موارد ذکر شده اثبات کننده این امر است که حتی اگر ایران موشک بالستیک آزمایش کرده باشد نقض قطعنامه 2231 نبوده و این آمریکا است که با خروج از این قطعنامه اقدام به نقض آن کرد و اظهارات برایان هوک و سایر مقامات آمریکایی کاملا خلاف واقع و در جهت تلاش برای معرفی کردن جمهوری اسلامی ایران به عنوان کشوری جنگ طلب و نشاندن دوباره ایران پای میز مذاکره است تا باز هم درخواست جدید، کنار گذاشتن برنامه موشکی را مطرح کنند. اما آیا با نشستن دوباره ایران پای میز مذاکره و قبول این امر دشمنی دیرینه آمریکا با ایران پایان می یابد و تحریم های علیه ایران تمام می شود و مشکلات با ایران پایان می یابد؟ باید گفت خیر چرا که مشکل آمریکا با اصل جمهوری اسلامی ایران است و همچنان در توهم قدرت اول جهان به سر می برد.

منابع:

1- قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل

2- سخنان ظریف در مجلس شورای اسلامی- مشرق نیوز

3- آزمایش موشکی ایران نقض قطعنامه 2231 نیست- ایرنا- کدخبر 83121720

4- فعالیت های موشکی ایران نقض قطعنامه 2231 نیست- اعتماد آنلاین

5- روسیه اتهام نقض قطعنامه سازمان ملل از سوی ایران را رد کرد- ایران سابتینک

6- غرب هیچ مدرکی دال بر نقض قطعنامه ۲۲۳۱ از سوی ایران ندارد - خبرگزاری آنا

7- آزمایش موشکی ایران نقض قطعنامه 2231 نیست- مشرق نیوز - کدخبر 916677